İsrail'in Suriye'deki askeri üslere yönelik saldırıları, bölgedeki tansiyonu yükseltirken, Türkiye'nin olası rolü ve yeni Şam yönetiminin İsrail üzerindeki potansiyel etkileri merak konusu oldu. Peki, İsrail neden Suriye'de bu kadar aktif ve Türkiye bu denklemin neresinde?

İsrail'in Suriye Operasyonları: Neden Şimdi?

Nisan ayının başlarında İsrail ordusuna ait savaş uçakları, Suriye'nin çeşitli bölgelerindeki üç askeri üssü hedef alarak önemli hasara yol açtı. Başkent Şam'ın güneyindeki Kisve'de bulunan bir askeri üssün yanı sıra Hama Askeri Havaalanı ve Humus kırsalındaki Palmira yakınlarındaki T-4 Askeri Havaalanı da vurulan noktalar arasındaydı. Bu saldırılarda, Esed rejiminden kalma ve kullanılabilir durumdaki savaş uçaklarının da imha edildiği belirtildi.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Dışişleri Bakanı Gideon Saar, bu operasyonların Suriye ordusunun yeniden yapılandırılmasına yönelik bir mesaj olduğunu açıkça ifade ettiler. İsrail, Suriye'de halkına karşı savaşan bir ordu yerine, bölge ülkeleriyle iyi ilişkiler kuran ve halkını koruyan bir ordunun kendisine tehdit oluşturacağını düşünüyor. Bu nedenle, hava saldırılarıyla bu potansiyel tehdidi engellemeye çalışıyor.

Şam'ın Yükselişi ve İsrail'in Endişeleri

Suriye'de yaşanan devrim, 60 yıllık Baas diktatörlüğünü sona erdirerek Şam'da yeni bir yönetimin kurulmasına yol açtı. Bu yeni yönetim, meşruiyetini inşa etme sürecinde önemli adımlar atarken, İsrail'in endişelerini de artırıyor. Şubat ayında düzenlenen Ulusal Diyalog Kongresi ve ardından kurulan yeni hükümet, bölgesel ve uluslararası alanda olumlu karşılandı. Ancak İsrail, bu gelişmelerin ardından Suriye'ye yönelik hava saldırılarını yoğunlaştırdı.

İsrail'in temel endişesi, Şam'daki yeni yönetimin meşruiyet kazanması ve Suriye halkının çoğunluğunu arkasına alarak güçlü bir merkez haline gelmesi. Bu durumun, İsrail'in Suriye'deki çıkarlarını olumsuz etkileyebileceği düşünülüyor. İsrail, ABD'den Suriye'de parçalı bir yapı oluşturma konusunda destek isteyerek, bu meşruiyetin önüne geçmeye çalışıyor.

Türkiye'nin Rolü: Hava Kalkanı Mümkün mü?

Yeni Şam yönetiminin Türkiye ile askeri iş birliği anlaşmaları imzalaması, Suriye ordusunun yeniden yapılandırılması sürecini hızlandırabilir. Türkiye'nin özellikle T-4 üssüne yerleşerek burada Hisar ve S-400 hava savunma sistemleriyle Suriye topraklarını dış tehditlerden koruması, İsrail'in Suriye'deki yeni güç merkezinin oluşmasını engelleme girişimlerini boşa çıkarabilir.

Bu durum, İsrail'in bölgedeki hava üstünlüğünü kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya kalmasına neden olabilir. Ayrıca, ABD'nin diğer bölge ülkelerine vermeyip yalnızca İsrail'e gönderdiği gelişmiş hava araçlarının artık Tel Aviv'i koruyamayacağı anlamına da gelebilir.

Suriye'deki yeni yönetimin istikrarı sağlaması, DEAŞ ve PKK gibi terör örgütlerinin bahane olarak kullanıldığı dış müdahaleleri ortadan kaldırabilir. Palmira yakınlarındaki T-4 Askeri Havaalanında güçlü bir askeri yapı kurulması, DEAŞ'ın geri dönülemez şekilde yok edilme ihtimalini güçlendirecek. Bu da İsrail'in Suriye'ye müdahalede kullandığı bahaneleri ortadan kaldıracak ve ülkeyi parçalama planlarını zorlaştıracaktır.

Netanyahu'nun Washington ziyareti öncesinde Suriye'deki yeni yönetim ve Türkiye'nin verdiği destek hakkında sert ifadeler kullanan İsrail yönetimi, ziyaretten umduğunu bulamayınca "diyalog yoluna geçiş" sinyali veriyor. İsrail ve Türkiye'den teknik heyetler, Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de bir araya gelerek bölgedeki çıkarları ele aldı. Ancak İsrail heyetinin Türkiye hava sahasını kullanmasına izin verilmemesi, gerilimin hala devam ettiğini gösteriyor.

Suriye'deki müdahalelerini meşrulaştıracak bir uluslararası destek bulamayan İsrail, minimalist bir yaklaşıma zorlanıyor. Suriye'nin kaostan kurtulmasına yardımcı olacak güçlü bir ülkeye ihtiyaç duyduğu ve Türkiye'nin de bunun parçası olmak istediği belirtiliyor. İsrail'in Suriye'deki hamleleri ve Türkiye'nin bu denkleme dahil olması, bölgedeki güç dengelerini yeniden şekillendirecek gibi görünüyor.