Ukrayna'daki savaş, yalnızca bir cephe hattını değil, aynı zamanda küresel düzeni sarsan jeopolitik bir dönüm noktasını işaret ediyor. Rusya’nın 2022'deki saldırısından bu yana, dünya yeni bir Soğuk Savaş dönemine girdi. Bu durum, sadece Doğu Avrupa'yı değil, tüm dünya sistemini istikrarsızlaştırıyor. Peki, Ukrayna'da kalıcı bir barışı engelleyen nedir? Barış görüşmelerini kimler sabote ediyor? Emperyalist tahakküm ve askeri çözüm mantığını aşan diplomatik bir çözüm mümkün mü?

Jeopolitik Bağlam: Çok Kutuplu Dünyaya Geçiş

Ukrayna savaşı, tek kutuplu ABD düzeninden çok kutuplu bir dünyaya geçişin yansımasıdır. Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla ABD hegemonyasının başladığı kısa bir dönem yaşandı. NATO, Rusya sınırlarına kadar genişledi. Ancak bu Batı merkezli yapı giderek savunmada kalıyor. Çin, Rusya ve Küresel Güney'in öncülüğünde yeni ittifaklar, eski egemenliği sorguluyor. Rusya’nın Batı yayılmacılığına tepkisi, 2022'de Ukrayna'ya yönelik işgaliyle sonuçlandı. Bu durum, Batı'nın 30 yıllık yayılmacılığına verilen bir tepki olarak değerlendirilebilir.

Savaşın Dinamikleri ve Tıkanıklıklar

Ukrayna'daki savaş, 2022'den bu yana uzun süreli bir yıpratma savaşına dönüşmüş durumda. Birçok kaynak, bu savaşın askeri olarak "kazanılamayacağını" vurguluyor. Rus ordusu teknolojik olarak dezavantajlı olsa da, bu açığı sayı, hava üstünlüğü ve kaynaklarla kapatıyor. Ukrayna ise ağır personel kayıpları, mühimmat ikmalinde zorluklar ve artan seferberlik krizi ile boğuşuyor. Rusya, Donetsk, Luhansk, Zaporijya ve Herson bölgelerinin büyük kısmı üzerinde kontrolünü sağlamlaştırmış durumda.

• Rusya: Putin, askeri baskıyla Ukrayna'yı toprak tavizlerine zorlamak istiyor.
• Ukrayna: Zelenskiy, toprak kaybı ve tarafsızlık meselesini reddediyor.
• Batı: ABD ve AB'nin askeri yardımları, Rusya'yı zayıflatmak için yetersiz kaldı.

Savaş, sadece ekonomik ve askeri olarak değil, aynı zamanda iletişimsel olarak da yürütülüyor. Her iki taraf da jeopolitik etki alanları, kaynaklara erişim ve iç siyasi kontrolle ilgileniyor. Siyasal çözümler, maksimum talepler ve çok taraflı barış platformlarının eksikliği nedeniyle tıkanmış durumda.

Barış Süreci: Yaklaşımlar ve Engeller

2022'de savaşın başlamasından bu yana, Ukrayna'daki savaşı sona erdirmek için birçok diplomatik girişim oldu. Ancak bunların hiçbiri başarılı olamadı. 2022 ilkbaharında İstanbul'daki görüşmelerde bir anlaşmaya yaklaşılmıştı. Ancak başta ABD ve İngiltere olmak üzere Batı, bu anlaşmayı engelledi. Peki, Putin'in "müzakere isteği" gerçek mi, stratejik bir taktik mi? Trump'ın "Anlaşma Barışı" tehlikeli bir popülizm mi?

Ukrayna savaşı, yeni bir bloklar arası çatışmanın ön cephe hattıdır. NATO kendi küresel düzenini kurtarmaya çalışırken, Rusya ve Çin etki alanlarını genişletiyor. AB ise bağımsız bir rol oynamaktan uzak. Sol barış politikası bu jeopolitik gerçekliği kabul etmeli ve blok mantığının dışına çıkmanın yollarını aramalıdır.

Sonuç olarak, Ukrayna savaşı, emperyalist devletlerin ve sermaye fraksiyonlarının sistemsel çatışmasının bir yansımasıdır. Adil bir barış düzenini talep edebilecek güçlü bir barış hareketi henüz oluşmuş değil. Bu güce ulaşabilmek için, her türlü emperyal mantığı reddetmek, uluslararası hukuku temel almak ve sosyal adaleti silahsızlanma ile birleştirmek gerekiyor. Avrupa'nın geleceği, savaş yerine diplomasi, silah yerine dayanışma üzerine kurulmuş bir barış mimarisiyle mümkün olabilir.