Türkiye'de doğurganlık oranlarının düşmesiyle birlikte tüp bebek (IVF) tedavisi yeniden gündeme geldi. Antalya'da düzenlenen 13. Üreme Sağlığı ve İnfertilite Kongresi'nde uzmanlar, IVF'nin toplumsal ve ekonomik etkilerini, yumurta dondurmada yaşa bağlı başarı oranlarını ve erken menopoz riskini bilimsel verilerle ele aldı. Kongrede, IVF'nin sadece çocuk sahibi olmak isteyen aileler için değil, aynı zamanda ülke ekonomisi için de stratejik bir yatırım olduğu vurgulandı.

Tüp Bebek: Ekonomik Bir Yatırım mı?

Türk Üreme Sağlığı ve İnfertilite Derneği (TSRM) Başkanı Prof. Dr. Barış Ata, araştırmaların IVF'nin "ülkenin üretim gücünü ve vergi tabanını destekleyen stratejik bir yatırım" olduğunu ortaya koyduğunu belirtti. Hacettepe Üniversitesi ve Anatolia Tüp Bebek Merkezi tarafından yapılan bir çalışma, tüp bebekle dünyaya gelen bir bireyin 40 yaşından itibaren devlete net vergi katkısı sağladığını gösteriyor. Bu durum, devletin yaptığı başlangıç yatırımının uzun vadede geri döndüğünü ve kamu maliyesinin kara geçtiğini gösteriyor.

Prof. Dr. Ata, konuyla ilgili şu açıklamalarda bulundu:

"Doğal gebelikle dünyaya gelen bireylerde mali denge 38 yaşında sağlanırken, IVF ile doğanlarda bu yaş ortalama 40 civarında gerçekleşiyor. Çalışma aynı zamanda 38 yaşına kadar olan anne yaş gruplarında devletin IVF’ye yaptığı yatırımın her durumda pozitif net getiri sağladığını gösteriyor."

Bu veriler, Türkiye'nin hızla yaşlanan nüfusu ve azalan doğurganlık oranları düşünüldüğünde büyük önem taşıyor. IVF erişiminin genişletilmesi, hem demografik açıdan hem de ekonomik olarak ülkeye uzun vadeli kazanç sağlayabilir.

Yumurta Dondurma: Yaş Faktörü Çok Önemli!

TSRM Genel Sekreteri Prof. Dr. Yaprak Üstün, dondurulan yumurta sayısı ile canlı doğum şansı arasındaki ilişkinin yaşa göre büyük farklılıklar gösterdiğine dikkat çekti. 42 yaşındaki bir kadının sağlıklı bir bebek sahibi olabilmesi için en az 33 yumurta dondurması gerekirken, 32 yaş civarında bu sayı 15'e düşebiliyor.

Prof. Dr. Üstün'ün açıklamaları şu şekilde:

"42 yaşındaki bir hastanın eve sağlıklı, canlı bir bebek götürebilmesi için en az 33 yumurta dondurulması gerekiyor. Çünkü yaş ilerledikçe oosit kalitesi düşüyor ve bu durum canlı doğuma giden sürecin her aşamasını etkiliyor. Yaş gençleştikçe gerekli yumurta sayısı belirgin şekilde azalıyor; örneğin yaklaşık 32 yaşında 15 oositin toplanması canlı doğum için yeterli olabiliyor."

Bu nedenle, üreme sağlığı konusunda bilinçli olmak ve erken yaşta harekete geçmek büyük önem taşıyor. Genç kızların 15 yaşından itibaren kadın doğum hekimleriyle görüşerek bilgi alması ve danışmanlık hizmeti alması öneriliyor.

Erken Menopoz Riski Artıyor mu?

Uzmanlar, çevresel kimyasallar ve endokrin bozucular nedeniyle erken menopoz riskinin arttığına dikkat çekiyor. Her 100 kız çocuğundan birinin genetik olarak 40 yaşından önce menopoza girme ihtimali taşıdığı belirtiliyor. Bu durum, üreme sağlığı konusunda farkındalığı artırmanın ve erken teşhisin önemini bir kez daha vurguluyor.

• Plastiklerden uzak durulmalı
• Cam şişelerde su içilmeli
• Arındırılmış sular tercih edilmeli
• Makyaj ve kişisel bakım ürünlerinin kaliteli olmasına dikkat edilmeli
• Çocukların oynadığı oyuncakların güvenli içeriklere sahip olmasına özen gösterilmeli

Erken menopoz riskini belirlemek için genetik tarama panelleri kullanılabilir ve risk taşıyan kişilere düzenli izlem ve yumurta dondurma gibi koruyucu adımlar önerilebilir.

Sonuç olarak, Türkiye'de doğurganlık oranlarının düşmesi ve erken menopoz riskinin artması, üreme sağlığı konusuna daha fazla önem verilmesi gerektiğini gösteriyor. Tüp bebek tedavisi, çocuk sahibi olmak isteyen çiftler için önemli bir seçenek olmasının yanı sıra, ülke ekonomisi için de stratejik bir yatırım olarak değerlendiriliyor. Erken yaşta bilinçlenme, düzenli kontroller ve uygun tedavi yöntemleriyle sağlıklı bir üreme hayatı mümkün olabilir.