
Türkiye'de Zombi Şirket Alarmı! İflasın Eşiğinde Kaç Şirket Var?
Türkiye ekonomisi için alarm zilleri çalıyor! Toplum Çalışmaları Enstitüsü'nün son raporuna göre, Türkiye'deki zombi şirket sayısı rekor seviyeye ulaştı. Her 5 şirketten birinin fiilen iflas etmiş durumda olduğu belirtilirken, icra dosyaları da tarihi zirveyi gördü. Bu durum, Türkiye ekonomisi için ciddi bir tehdit oluşturuyor.
Zombi Şirket Nedir?
Peki, zombi şirket tam olarak ne anlama geliyor? Zombi şirketler, aslında faaliyetlerini sürdüremeyecek kadar kötü durumda olan, ancak çeşitli desteklerle (yeniden finansman, düşük faizli krediler, kamu destekleri vb.) hayatta kalmaya çalışan şirketlerdir. Bu şirketler, kendi kazançlarıyla faaliyetlerini sürdüremedikleri için sürekli olarak dış kaynaklara bağımlıdırlar.
Toplum Çalışmaları Enstitüsü’nün raporuna göre, Türkiye’de süregelen yüksek enflasyon, kredi daralması ve reel sektördeki kârlılık erozyonu gibi faktörler, zombi şirket oranının yüzde 20 seviyelerine yaklaşmasına neden oldu. Bu, neredeyse her 5 şirketten birinin faaliyetlerini organik olarak değil, sürekli zarar, borçlanma ve yapay yaşam destekleriyle devam ettirdiği anlamına geliyor.
Uluslararası Para Fonu (IMF) da bu konuya dikkat çekiyor. IMF'nin 2023 tarihli raporuna göre, Türkiye, halka açık olmayan şirketler arasında zombi şirket oranlarında yüzde 13 ile hala birinci sırada yer alıyor.
- Zombi şirketlerin artışı, finansal istikrar açısından önemli bir tehdit oluşturuyor.
- Yüksek faiz oranları, KOBİ'ler (Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler) açısından uygulanan vergi ve teşvik politikaları gibi birçok sebep, bu şirketlerin oranını gün geçtikçe artırıyor.
İcra Dosyalarında Rekor Artış
Zombi şirketlerin sayısındaki artışın yanı sıra, icra ve iflas dairelerindeki dosya sayısı da rekor seviyeye ulaştı. Rapora göre, icra ve iflas dairelerine gelen toplam dosya sayısı 2015'te yaklaşık 26,2 milyon iken, 2023'te 38,3 milyon ile zirve yaptı. 2024'te bu sayı 32,7 milyon seviyesine gerilese de, hala oldukça yüksek bir seviyede seyrediyor.
Adalet Bakanlığı verilerine göre, icra ve iflas dairelerinde bir dosyanın ortalama işlem süresi de dikkat çekici bir şekilde arttı. 2023 yılında 582 gün olan ortalama işlem süresi, 2024 yılında 918 güne çıktı. Bu, sistemdeki yavaşlamanın ciddiyetini gözler önüne seriyor.
Ekonomik Krizin Derinleşen Etkileri
Bu veriler, Türkiye ekonomisinin karşı karşıya olduğu zorlukları açıkça gösteriyor. Zombi şirketlerin sayısındaki artış ve icra dosyalarındaki rekor seviye, ekonomik krizin derinleşen etkilerini yansıtıyor. Şirketlerin finansal olarak zor durumda olması, istihdamı olumsuz etkileyebilir ve ekonomik büyümeyi engelleyebilir.
Uzmanlar, bu durumun daha da kötüleşmesini önlemek için acil önlemler alınması gerektiğini vurguluyor. Özellikle KOBİ'lere yönelik desteklerin artırılması, vergi ve teşvik politikalarının gözden geçirilmesi ve finansal istikrarın sağlanması büyük önem taşıyor.
Aksi takdirde, zombi şirketlerin sayısındaki artış ve icra dosyalarındaki rekor seviye, Türkiye ekonomisi için daha da büyük sorunlara yol açabilir.