Eskişehir'in en eski şehri Küllüoba, binlerce yıllık sırları gün yüzüne çıkarmaya devam ediyor. Seyitgazi ilçesine bağlı Yenikent Mahallesi'nde bulunan bu tarihi yerleşim yeri, M.Ö. 3000'li yıllara, yani Erken Tunç Çağı'na kadar uzanıyor. Burada tam 1300 yıl boyunca kesintisiz yerleşim olması, 10 metre yüksekliğinde devasa bir höyük oluşturmuş. 350 metreye 250 metre genişliğindeki bu höyük, adeta bir zaman kapsülü gibi.

Küllüoba'da Tarihi Kazılar ve Büyük Keşif

1996 yılından beri Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın izniyle Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi tarafından yürütülen kazı çalışmaları, Küllüoba'nın gizemlerini aralamaya devam ediyor. Prof. Dr. Turan Efe'nin öncülüğünde başlayan kazılar, günümüzde Prof. Dr. Murat Türkteki başkanlığında sürdürülüyor. İşte bu kazılarda bulunan beş bin yıllık mayalı ve pişmiş ekmek, arkeoloji dünyasında büyük yankı uyandırdı.

Bu tarihi ekmek, 21 Mayıs 2025'te ETİ Arkeoloji Müzesi'nde Uluslararası Müzeler Günü Sergisi kapsamında sergilenmeye başlandı. Küllüoba'yı adeta Eskişehir'in Göbeklitepe'si olarak tanımlamak mümkün. Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Halk Ekmek'in de sponsor olduğu kazılarda bulunan bu yanmış ekmek, orijinalliğini büyük ölçüde koruyordu. Hatta bu ekmek, yeniden üretilerek Büyükşehir Belediyesi Üretici Marketlerde 50 liradan satışa sunuldu.

Kazı çalışmalarına Odunpazarı Belediyesi, Knauf ve Lava gibi firmaların da destek vermesi, Küllüoba'nın önemini bir kez daha gözler önüne seriyor. Küllüoba Ekmeği, bilim dünyasında da büyük ilgi uyandırdı. Yerli ve yabancı pek çok yayın organı bu keşfi haber yaptı, yayınlar gerçekleştirdi. Eskişehir ve beş bin yıllık ekmeği, dünya çapında ilgi odağı haline geldi. Ekmeğin hikayesini öğrenmek isteyen onlarca yabancı yayın kuruluşu, röportaj için adeta sıraya girdi.

Ekmek Hakkında Uzman Görüşleri

Tarım Yazarı Mine Ataman, bu tarihi ekmeğin önemini şu sözlerle vurguluyor: "Türkiye'de bir ilk, başka bir yerde daha önce pişmiş ekmek bu boyutta ve formda bulunmadı." Ataman, Eskişehir'deki serginin açılışına da katılarak bu önemli ana tanıklık etti.

Küllüoba'yı merak edenler ve yerinde görmek isteyenler için ulaşım bilgileri şöyle:

• Kazı çalışmaları genellikle Temmuz-Ağustos aylarında yapılıyor. Bu aylarda gidilirse kazı ekibiyle iletişime geçilerek yerleşim yerinin gezilmesi mümkün.
• Eskişehir-Ankara karayolu üzerinde OSB'ye 12 kilometre mesafede yer alan Kalkanlı köy sapağından dönüldükten sonra 12 kilometre sonra Yenikent'e ulaşılır.
• Küllüoba, Yenikent'ten yazıdere'ye devam eden yol üzerinde, Yenikent köyüne yaklaşık bir kilometre uzaklıkta.
• Kazı ekibinin kaldığı kazıevi, Yenikent camisinin hemen yanında yer alıyor.
• Yenikent köyüne Odunpazarı'ndan hareket eden belediye otobüsü (Kırmızı 75) ile günde dört sefer düzenleniyor.

Neden Yanmış Halde Bulundu?

Ekmek neden yanmış halde bulundu sorusu da merak konusu. Yangın sonucu olmadığı anlaşılan bu durumun sebebi, ekmeğin bereket getirmesi amacıyla yakılarak evin içine gömüldüğüne dair bulgulara dayanıyor. Bu, bir tür inanç ve ritüel olarak kabul ediliyor. Ekmeğin, yakılıp gömüldüğünde bereket getireceğine inanılıyordu.

Küllüoba'da keşfedilen 5000 yıllık ekmek, sadece bir arkeolojik bulgu değil, aynı zamanda geçmişle kurduğumuz bir köprü. Bu tarihi keşif, Eskişehir'i ve Küllüoba'yı dünya arkeoloji haritasında daha da önemli bir konuma taşıyor. Gelecek kazılarda Küllüoba'nın daha nice sırları açığa çıkaracağı ve tarihe ışık tutacağı kesin.