Apple, Türkiye'de ilk kez "planlı eskitme" suçlamasıyla karşı karşıya. İstanbul'da yaşayan avukat Erdost Balcı, Apple'ın 2017 model MacBook Air 13 inç bilgisayarına yazılım desteğini sonlandırması üzerine cihazının kullanılamaz hale geldiğini iddia ederek şirkete dava açtı. Bu dava, Türkiye'de Apple'a karşı açılan ilk "planlı eskitme" davası olma özelliği taşıyor.

Avukatın Şikayeti ve İddiaları

Avukat Erdost Balcı, 2017 yılında satın aldığı MacBook'unu avukatlık mesleğinde temel iş aracı olarak kullandığını belirtiyor. Özellikle dilekçeler, müvekkil dosyaları ve masraf tablolarını Apple'ın kendi geliştirdiği Pages ve Numbers yazılımlarıyla hazırladığını ifade eden Balcı, Apple'ın yazılım desteğini kesmesiyle bu programlara ve içerdiği belgelere erişim sağlayamadığını vurguluyor.

Balcı, yaşadığı mağduriyeti şu sözlerle dile getirdi:

"2017 yılında aldığım MacBook'umu avukatlık mesleğimin olmazsa olmazı olarak kullanıyordum. Dilekçelerim, müvekkil dosyalarım, masraf tablolarım hepsi Apple'ın Pages ve Numbers programlarındaydı. Ancak Apple bir anda yazılım desteğini kesti ve ben bu programlara, dolayısıyla da tüm belgelerime erişemez oldum."

Müvekkil evraklarına ulaşamamasının iş süreçlerini olumsuz etkilediğini ve mesleki verimliliğini ciddi şekilde düşürdüğünü belirten Balcı, Apple'ın bu davranışının "planlı eskitme" politikası olduğunu savunuyor.

Planlı Eskitme Nedir?

Planlı eskitme, bir ürünün belirli bir süre sonra kullanılamaz hale gelmesi veya performansının düşürülmesi amacıyla tasarlanmasıdır. Bu sayede tüketiciler, yeni ürünler almaya teşvik edilir ve şirketlerin satışları artar. Ancak bu durum, tüketicilerin mağduriyetine ve kaynakların israfına yol açabilir.

Planlı eskitme, genellikle şu yöntemlerle gerçekleştirilir:

• Yazılım güncellemelerinin kesilmesi: Üreticiler, eski cihazlara yazılım desteğini keserek cihazların performansını düşürebilir veya bazı özelliklerini kullanılamaz hale getirebilir.
• Dayanıksız malzemelerin kullanılması: Ürünlerin belirli parçaları, kısa sürede bozulacak şekilde tasarlanabilir.
• Tamir imkanlarının kısıtlanması: Üreticiler, ürünlerin tamirini zorlaştırarak veya yedek parça tedarikini engelleyerek tüketicileri yeni ürün almaya zorlayabilir.

Davanın Muhtemel Sonuçları

Avukat Erdost Balcı'nın açtığı bu dava, Türkiye'de "planlı eskitme" konusuna dikkat çekmesi açısından büyük önem taşıyor. Davanın sonucu, benzer durumda olan diğer tüketiciler için emsal teşkil edebilir ve Apple gibi büyük şirketlerin tüketici haklarına daha saygılı davranmasına yol açabilir.

Bu dava, tüketicilerin haklarını araması ve şirketlerin sorumluluklarını yerine getirmesi konusunda önemli bir adım olabilir. Eğer Balcı davayı kazanırsa, Apple'ın Türkiye'deki tüketici politikaları gözden geçirilmek zorunda kalabilir ve diğer teknoloji şirketleri de bu durumdan ders çıkarabilir.