Deprem Sonrası Yağışların Bilimsel Açıklaması

İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Tolga Görüm ve ekibi, 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depremlerinin ardından Şanlıurfa ve Adıyaman’da yaşanan aşırı yağışların nedenini araştırdı. Yapılan çalışmalar, bu yağışların Kızıldeniz’den gelen atmosferik nehir kaynaklı olduğunu ortaya koydu.

Atmosferik Nehir Nedir?

Atmosferik nehirler, tropikal bölgelerde oluşan ve binlerce kilometre boyunca nem taşıyan yoğun hava akımlarıdır. Prof. Dr. Görüm, bu tür hava akımlarının ani ve şiddetli yağışlara neden olabileceğini belirtti. Özellikle iklim değişikliğiyle birlikte atmosferik nehirlerin şiddetinin arttığına dikkat çekti.

Deprem ve Yağışların Etkileri

Deprem sonrası zaten zayıflayan yamaçlar, aşırı yağışların etkisiyle büyük toprak kaymalarına ve heyelanlara neden oldu. Prof. Dr. Görüm, 14-15 Mart 2023’te Şanlıurfa ve Adıyaman’da 20 saatte 183 milimetre yağış düştüğünü ve bu durumun 21 kişinin hayatını kaybetmesine, 4 kişinin de kaybolmasına yol açtığını açıkladı. Ayrıca, atmosferik nehirlerin sadece yağış değil, sıcak hava kütlelerini de taşıyarak ani kar erimelerine neden olabileceği ve bu durumun da doğal afetleri tetikleyebileceği vurgulandı.

Bölgenin Ekonomik ve Sosyal Etkileri

Heyelanlar ve taşkınlar, bölgedeki tarım arazilerini de olumsuz etkiledi. Özellikle Antep fıstığı ve badem gibi coğrafi işaretli ürünlerin yetiştirildiği alanlar zarar gördü. Prof. Dr. Görüm, bu durumun barajların ömrünü kısaltabileceğini ve uzun vadede bölge ekonomisine ciddi etkileri olacağını ifade etti. Sonuç olarak, atmosferik nehirlerin deprem sonrası bölgede yarattığı etkiler, hem doğal afetlerin şiddetini artırdı hem de bölgenin sosyal ve ekonomik yapısını derinden etkiledi. Bu tür olayların zaman ve mekan açısından anlaşılması, gelecekte benzer afetlerin önlenmesi için büyük önem taşıyor.