23andMe'nin iflası genetik veri güvenliğini tartışmaya açtı

ABD merkezli biyoteknoloji şirketi 23andMe'nin iflas başvurusu, milyonlarca müşterinin genetik verilerinin ne olacağı sorusunu gündeme getirdi. 2006 yılında kurulan ve kişisel DNA analizleriyle tanınan şirket, son dönemde yaşadığı finansal sıkıntılar nedeniyle Missouri İflas Mahkemesi'ne başvurdu. Uzmanlar, şirketin elindeki hassas genetik bilgilerin nasıl korunacağı konusunda endişelerini dile getiriyor.

DNA testleri ve veri ihlalleri: Neler yaşandı?

23andMe, müşterilerine etnik köken analizleri ve sağlık risk raporları sunarak genetik test pazarında öne çıkmıştı. Ancak şirketin karşılaştığı sorunlar:

• 2023'te 6,9 milyon kullanıcının verilerinin sızması
• Roche ve GSK gibi ilaç devleriyle veri paylaşımına dair eleştiriler
• Müşteri güveninin sarsılması ve gelirlerin düşmesi

Kaliforniya Başsavcılığı, kullanıcılara verilerini silmeleri ve DNA örneklerinin imha edilmesini talep etmeleri çağrısı yaptı.

Genetik verilerin kötüye kullanım riskleri

Uzmanlar, iflas sürecindeki bir şirketin elindeki biyometrik verilerle ilgili çeşitli senaryoları tartışıyor:

• Sigorta şirketlerinin genetik yatkınlıklara göre prim belirlemesi
• İşverenlerin çalışan seçiminde genetik ayrımcılık yapması
• Biyoterör amaçlı hedefli genetik silah geliştirme riski

Maryland Üniversitesi'nden Prof. Dr. Liza Vertinsky, "Ünlülerin DNA'larının çalınarak kötüye kullanılması artık bilimkurgu değil" uyarısında bulunuyor. Şirketin iflas süreci, genetik mahremiyet yasalarının yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini ortaya koydu.

23andMe'nin akıbeti, biyoteknoloji sektöründeki diğer şirketler için de ders niteliğinde. Genetik verilerin korunması ve etik kullanımı konusundaki tartışmaların önümüzdeki dönemde artarak devam etmesi bekleniyor.